.

  ul. Solankowa 21,
      88-100 Inowrocław

  52 357 28 36

  inospec@wp.pl

Przejdź do Biuletynu Informacji Publicznej

 

 

Zapraszamy do naszego Zespołu Szkół

Naszym uczniom oferujemy naukę w bezstresowych warunkach, w bogato wyposażonych pracowniach. Do Waszej dyspozycji jest wspaniała i odpowiednio przygotowana kadra pedagogiczna, która systematycznie doskonali swój warsztat pracy. Naszą naczelną zasadą i najważniejszym celem jest dobro ucznia, jego bezpieczeństwo oraz dobre samopoczucie.

Historia Szkoły

Spis treści:

Wstęp

ROZDZIAŁ 1. Historia i osiągnięcia szkoły w latach 1951-1973

Rozdział 1.1.Geneza szkolnictwa specjalnego w Inowrocławiu i dzieje szkoły w latach 1951-1973

Rozdział 1.2. Historia budynku przy ul. Poznańskiej 43-45 w Inowrocławiu

ROZDZIAŁ 2. Historia i osiągnięcia szkoły w latach 1973-2004

Rozdział 2.1. Klasy i uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 12 w latach 1973-2004

Rozdział 2.2. Nauczyciele szkoły specjalnej od początku jej istnienia do roku 2004

Rozdział 2.3. Ważniejsze wydarzenia w życiu szkoły

Rozdział 2.4. Najważniejsze osiągnięcia uczniów szkoły specjalnej

Rozdział 2.5. Wycieczki szkolne

Rozdział 2.6. Organizacje uczniowskie działające w szkole

 

 

Wstęp

 

 

Tematem niniejszej pracy będzie monografia Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu. Wybrałam tę szkołę ponieważ od wielu lat interesuję się problemami dzieci niepełnosprawnych, formami pomocy edukacyjnej dla dzieci z upośledzeniem umysłowym oraz integracją osób z upośledzeniem umysłowym ze sprawnymi umysłowo. Ponadto, kilka lat temu pracowałam w tej szkole jako wolontariusz, pomagając w prowadzeniu klas życia, klas dla dzieci z głębszym upośledzeniem umysłowym. Moja praca miała charakter pomocy nauczycielowi prowadzącemu zajęcia. Zaprzyjaźniłam się bardzo z dziećmi, ale także bardzo polubiłam i szanuję pracujących tam nauczycieli.

Drugi powód pisania monografii tej szkoły, to fakt iż całe szkolnictwo specjalne znalazło się w historycznym momencie dziejowym. Mianowicie zgodnie z ustawą MENiS od 1 grudnia 2003 roku z dokumentów i pieczęci szkolnych usunięto słowo „specjalna”. Nie ma go na świadectwach uczniowskich, na legitymacjach i innych dokumentach.

Do dnia 1 grudnia szkoła, o której piszę nazywała się Zespołem Szkół Specjalnych i składała się z 3 szkół – Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 12, Gimnazjum Specjalnego i Szkoły Zawodowej Specjalnej Nr 4. Od dnia 1 grudnia zmieniono decyzją Rady Powiatu jej nazwę na Zespół Szkół w Inowrocławiu. Na podstawie rozporządzenia MENiS z dnia 8 sierpnia 2003r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz poszczególnych szkół ( Dz.U. 2003r. Nr 146, poz. 1416 z późn. zmianami) , wydane na podstawie art. 60 ust.2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm), które weszło w życie z dniem 1 września 2003r. W § 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10, poz. 96) zmieniono załącznik nr 2, pt. RAMOWY STATUT PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ, wpisując do rozporządzenia w § 1 ust. 7, iż w nazwie szkoły specjalnej umieszczonej na tablicy urzędowej, na sztandarze, na świadectwie oraz na pieczęciach , którymi opatruje się świadectwo i legitymację szkolną , pomija się określenie „specjalna” oraz określenie rodzaju niepełnosprawności uczniów.

Jednocześnie w § 2 rozporządzenia zmieniającego wskazano, iż szkoły specjalne dokonują wymiany tablic urzędowych, legitymacji przedszkolnych i szkolnych oraz pieczęci, którymi opatruje się legitymacje przedszkolne i szkolne oraz świadectwa, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.

 

Trzecim powodem pisania monografii tej właśnie szkoły jest fakt, iż po dwóch latach starań szkoła otrzymała w marcu 2004r. imię Marka Kotańskiego. Tak więc na dzień dzisiejszy szkoła, o której piszę nazywa się: Zespół Szkół imienia Marka Kotańskiego w Inowrocławiu.

Czwartym powodem jest prawdopodobna zmiana lokalizacji Zespołu Szkół od nowego roku szkolnego do innego budynku. Nastąpi więc zamknięcie pewnego ważnego i długiego rozdziału historii szkoły. Być może niniejsza monografia będzie uwiecznieniem tego kończącego się etapu.

 

Praca składa się z 4 rozdziałów. Pierwszy z nich to geneza szkolnictwa specjalnego w Inowrocławiu i dane statystyczne szkoły w latach 1951 – 1973. Wybór tych właśnie lat spowodowany jest niewielką ilością danych na temat funkcjonowania szkoły w latach 1951-73. Od 1973 roku prowadzona jest szkolna Kronika i stąd czerpać mogłam bardziej szczegółowe dane. W rozdziale pierwszym zawarłam też historię budynku, w którym od początku swego istnienia mieści się szkoła specjalna w Inowrocławiu. Jest to związane z prawdopodobieństwem zmiany lokalizacji szkoły.

W rozdziale drugim zawarłam historię i osiągnięcia szkoły w latach 1973-2004. Omawiam w nim tematykę nauczycieli i ich osiągnięcia zawodowe, zamiany historyczne w życiu społeczności szkolnej, osiągnięcia sportowe uczniów, wycieczki, konkursy oraz dane statystyczne dotyczące ilości uczniów i absolwentów szkoły.

Rozdział trzeci zawiera założenia organizacyjne szkoły, zadania, prawa i obowiązki poszczególnych organów szkoły, regulaminy ich funkcjonowania.

Rozdział czwarty dotyczy planów jakie ma szkoła w następnych latach swego istnienia. Jakie zakłada sobie cele do realizacji i co zamierza jeszcze zapewnić i umożliwić swoim wychowankom.

 

 

ROZDZIAŁ 1. Historia i osiągnięcia szkoły w latach 1951-1973

 

 

 

Rozdział 1.1.Geneza szkolnictwa specjalnego w Inowrocławiu i dzieje szkoły w latach 1951-1973

 

 

Potrzeba kształcenia specjalnego pojawiła się już w ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku. Wiązała się ona z wprowadzaniem powszechnego nauczania i zapewnieniem odpowiednich warunków do nauki tym dzieciom, które nie mogły opanować materiału nauczania w odpowiednim czasie. Wprowadzano wtedy przy niektórych szkołach „klasy pomocnicze” zwane również „klasami specjalnymi” i „klasami wyrównawczymi”. człowiekiem, który położył największe zasługi dla powstania i zorganizowania szkolnictwa specjalnego w Polsce była Maria Grzegorzewska. To ona wprowadzała zasady, formy i metody pracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym. Rezolucja UNESCO przyjęta na XIII Sesji Zgromadzenia Ogólnego tej instytucji w 1964 roku ostatecznie wezwała państwa członkowskie do zapewnienia właściwej opieki edukacyjnej dzieciom niepełnosprawnym.[1]

„Inicjatorem szkolnictwa specjalnego w stolicy Kujaw zachodnich był dr. Alfons Żurowski. Po ukończeniu pedagogiki specjalnej w Warszawie, w 1937 roku utworzył pierwsze klasy dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w jednej z inowrocławskich szkół podstawowych. Wojna przerwała działalność A.Żurowskiego i zmusiła go do emigracji .

W 1945 roku zaczęto rozglądać się za nową siedzibą szkoły, bowiem poprzednia padła ofiarą bombardowania. Wybór padł na stary budynek przy ul. Poznańskiej, niegdyś własność gminy żydowskiej. Szkolnictwo specjalne zaistniało w mieście na nowo.”[2]

Z danych zawartych w Kronice Szkolnej Zespołu Szkół im. Marka Kotanskiego w Inowrocławiu można przeczytać, że pierwszym kierownikiem szkoły specjalnej w roku 1951 został Marek Rutkowski. Szkoła nosiła wtedy nazwę Państwowa Szkoła Ogólnokształcąca Specjalna Nr 11 w Inowrocławiu. W roku szkolnym 1951/52 pracowało w szkole 2 nauczycieli, absolwentów liceum pedagogicznego. Szkoła posiadała 2 pomieszczenia spełniające normy dla klas szkolnych i 2 pomieszczenia zastępcze. Marek Rutkowski pełnił obowiązki kierownika szkoły do roku szkolnego 1959/60. W tym czasie w szkole przybyło 7 nauczycieli oraz 3 pomieszczenia zastępcze. W latach 1951 do 1956 szkoła nie posiadała absolwentów. Pierwsi z nich opuścili szkołę w roku 1957, było ich 10. Z roku na rok rosła też ilość uczniów. W 1951 roku było ich 36, a w 1960 już 130.

W kolejnym roku szkolnym 1960/61 kierownikiem szkoły była Joanna Lewandowska. Od tego właśnie roku szkolnego nazwa placówki zmieniła się na Szkoła Podstawowa specjalna Nr 12 w Inowrocławiu.

Za jej kadencji szkoła liczyła 127 uczniów, wykształciła 15 absolwentów. Pracowało w niej 8 nauczycieli w tym 2 po studium nauczycielskim.

Dalszy rozwój szkoły odbywał się pod kierownictwem Jana Grochowskiego, który pełnił tę funkcję przez 2 lata do 1963 roku. W tym czasie zaadaptowano kolejne 2 pomieszczenia zastępcze.

Następnym kierownikiem szkoły była od 1963 roku Bronisława Marcinkowska. Pełniła ona tę funkcję przez 10 lat. Za jej kadencji wzrosła istotnie ilość nauczycieli – do 18 w 1973 roku oraz ich wykształcenie – szkoła posiadała 11 nauczycieli, którzy ukończyli liceum nauczycielskie oraz 2 magistrów. Liczba uczniów wzrosła do 216, a szkołę w roku szkolnym 1972/73 opuściło 55 absolwentów.

 

 

 

Tabela 1. Dane statystyczne Szkoły Podstawowej Nr 12 w latach 1951 – 1973

 

 




Rok szkolny


Ilość


uczniów


Ilość


absol-went.


Nauczyciele


Pomieszczenia


wykształcenie


RAZEM


w norm.


zastępcze


LP


SN


WSN


MGR


1951/52


36


-


2


-


-


-


2


2


2


1952/53


48


-


3


-


1


-


4


2


2


1953/54


69


-


3


-


1


-


4


2


2


1954/55


85


-


5


-


1


-


6


2


2


1955/56


110


-


7


-


-


-


7


2


6


1956/57


124


10


9


-


-


-


9


2


5


1957/58


120


15


8


1


-


-


9


2


5


1958/59


129


11


8


1


-


-


9


2


5


1959/60


130


15


7


2


-


-


9


2


5


1960/61


127


17


6


2


-


-


8


2


5


1961/62


129


11


6


2


-


-


8


2


7


1962/63


131


15


2


6


-


-


8


2


7


1963/64


140


19


2


6


-


-


8


2


7


1964/65


152


22


3


5


-


-


8


2


7


1965/66


153


16


3


5


-


-


8


2


7


1966/67


178


7


4


5


-


-


9


2


7


1967/68


200


15


4


6


-


-


10


3


9


1968/69


217


18


4


8


-


-


12


3


9


1969/70


204


20


3


11


-


1


15


3


9


1970/71


214


17


3


10

 

2


15


3


9


1971/72


218


39


3


11


-


2


16


3


9


1972/73


216


55


4


11


1


2


18


3


9

 

 

 

LP – liceum pedagogiczne; SN – studium nauczycielskie; WSN – wyższe studium nauczycielskie; MGR – studia magisterskie (dane z Kroniki Szkolnej Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu)

 

 

 

 

 

Tabela 2. Dane statystyczne Kierownictwo Szkoły Podstawowej Nr 12 w latach

 

                1951 – 1973

 




Lp.


Nazwisko i imię


Lata kierowania szkołą


Wykształcenie


1.


Rutkowski Marek


1951 - 1960


SN – pedagogika specjalna


2.


Lewandowska Joanna


1960 - 1961


SN – pedagogika specjalna


3.


Grochowski Jan


1961 - 1962


SN – pedagogika specjalna


4.


Marcinkowska Bronisława


1963 - 1973


LP

 

 

 

    LP – liceum pedagogiczne; SN – studium nauczycielskie

 

   (dane z Kroniki Szkolnej Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu)

 

Rozdział 1.2. Historia budynku przy ul. Poznańskiej 43-45 w Inowrocławiu

 

Kamienica przy ulicy Poznańskiej 43-45 wybudowana została dzięki hojności  Józefa Wolffsohna, zamożnego właściciela ziemskiego pochodzenia żydowskiego. Jego ostatnią wolą było bowiem wybudowanie w Inowrocławiu schroniska dla sierot żydowskich noszącego nazwę Fundacyjnego Schroniska dla Sierot Żydowskich im. Wolffsohna[3]. W zakładzie znajdowało się stale kilkanaścioro dziewcząt i chłopców, a opiekę nad nimi sprawowali wychowawcy oraz rabin. Gdy po I wojnie światowej z Inowrocławia wyjechało wielu Żydów dzieci w schronisku przebywało co raz mniej. Galopująca inflacja spowodowała trudności finansowe. Kapitał fundacji malał z dnia na dzień. Schronisko było już wtedy nie tylko przytułkiem dla sierot, ale i chorych i niewidomych Żydów. Pokoje zaczęto także wynajmować kuracjuszom.

 

W drugiej połowie lat 30 banki niemieckie kontrolowane przez nazistów czyniły utrudnienia w wypłacie pozostałych po Wolffsohnie pieniędzy. W związku z tym potrzebną na utrzymanie sierocińca gotówkę wykładali na bieżąco miejscowi Żydzi,  w szczególności najbogatszy Inowrocławianin dr Leopold Levy. W latach 1938 i 1939 organizowano nawet kolonie. Tuż przed wybuchem II wojny światowej władze wojewódzkie wstrzymały jednak działalność sierocińca, argumentując to tym, iż wzrastająca fala nastrojów antyżydowskich może spowodować „nieprzewidziane przykrości” dla kolonistów i ich wychowawców. „W związku z tymi problemami urząd wojewódzki w 1939 roku postulował „chwilowe” nieotwieranie Fundacyjnego Schroniska dla Sierot Żydowskich, a w jego gmachu przy ulicy Poznańskiej 20-21 (obecnie 43-45 –dopisek autora niniejszej pracy) uruchomić tymczasowo sierociniec dla dzieci chrześcijańskich. Koloni letnich w 1939 roku dla dzieci żydowskich prawdopodobnie niezorganizowano, lecz nie uruchomiono też żłobka chrześcijańskiego. [4]

 

Budynek przy ulicy Poznańskiej 43-45 przetrwał wojenną zawieruchę i w latach czterdziestych został oddany na przedszkole. Placówka ta działała do 1951 roku i decyzją ówczesnych władz budynek ten został oddany Szkole Specjalnej. W roku 1973 uruchomiono dla uczniów tej szkoły 3-letnią Zasadniczą Szkołę Zawodową, kształcącą dzieci w kierunku ślusarskim i kucharskim, a w 1999 roku Gimnazjum Specjalne.

 

W 1996 roku pojawiła się w prasie lokalnej informacja o możliwości roszczeń Żydów o zwrot majątku.[5] Temat powrócił ponownie w.....................

 

Zespół Szkół Specjalnych  przetrwał do tej pory, jednakże najbliższe plany przewidują przeniesienie siedziby do innej dzielnicy Inowrocławia.



ROZDZIAŁ 2. Historia i osiągnięcia szkoły w latach 1973-2004

 

Rozdział 2.1. Klasy i uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 12 w latach 1973-2004

 

Tabela 3Dane statystyczne Szkoły Podstawowej Nr 12 w latach 1973 – 2004

 




Rok szkolny


Ilość


oddziałów


w tym


„życia”


Ilość


uczniów


Naucz.


indy-


widual.


Chłop-ców


Dziew-cząt


Ilość


absol-wentów


1973/1974

   

212

     

31


1974/1975


11


-


199

 

130


69


19


1975/1976


12


1


219


4


144


75


37


1976/1977


12


1


221


4


151


70


38


1977/1978


12


1 uzawod.


1


222


5


140


82


44


9 życia


1978/1979


12


1 uzawod.


-


216


5


139


77


21


17 uzaw.


1979/1980


12


2


217


7


132


85


35


1980/1981


12


2


229


7


145


84


28


1981/1982


15


2


256


8


150


106


41


1982/1983


15


2


235


8


133


102


38


1983/1984


14


2


244


9


156


88


41


1984/1985


15


4


252


9


162


90


30


1985/1986


16


3


242


6


157


85


48


1986/1987


16


4


249


3


154


95


31


2 życia


1987/1988


16


3


264


16


161


103


34


6 życia


1988/1989


16


3


245


15


151


94


35


6 życia


1989/1990


16


3


226


15


140


86


32


4 życia


1990/1991


15


4


196


15


123


71


31


4 życia


1991/1992


14


3


198


19


122


76


30


6 życia


1992/1993


14


3


190


16


117


73


35


4 życia


1993/1994


14


3


182


25


118


64


25


6 życia


1994/1995


14


3


182


24


113


69


26


10 życia


1995/1996


14


3


175


21


105


70


30


1 życia


1996/1997


14


3


173


26


110


63


25


1 życia


1997/1998


14


3


176


25


114


62


25


4 życia


1998/1999


12


3


169


29


110


59


34


7 życia


23–kl.VI


Utworzenie Gimnazjum


Dalsze dane dotyczą tylko Szkoły Podstawowej


Nauczanie indywidualne łącznie dla całego Zespołu


1999/2000


10


2


115


31


75


40


VIII-18


VI – 15


8 życia


2000/2001


7


1


85


31


60


25


23


1 życia


2001/2002


6


1


85


42


60


25


25


8 życia


2002/2003


7


1


71


44


50


21


21


2003/2004


4


1


83


48

     

 

  (Źródło: dane z Kroniki Szkolnej i z akt archiwalnych oraz protokołów z zebrań Rad Pedagogicznych Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu)

 

Tabela 4Dane statystyczne Zasadniczej Szkoły Zawodowej Nr 4 w latach 1973 – 2004

 

 



Rok szkolny


Ilość


oddziałów


Ilość


uczniów


Chłop-ców


Dziew-cząt


Ilość


absol-wentów


1973/1974


1


33


20


13


-


1974/1975


2


52


33


19


-


1975/1976


3


69


56


13


20


1976/1977


3


60


36


24


18


1977/1978


4


82


52


30


25


1978/1979


5


83


45


38


19


1979/1980


5


84


47


37


29


1980/1981


5


97


50


47


30


1981/1982


5


106


63


43


21


1982/1983


6


109


48


61


39


1983/1984


6


95


38


57


30


1984/1985


6


98


47


51


23


1985/1986


6


104


55


49


25


1986/1987


6


113


65


48


30


1987/1988


6


105


59


46


32


1988/1989


6


102


56


45


44


1989/1990


6


103


52


49


25


1990/1991


6


110


53


57


31


1991/1992


7


114


50


64


39


1992/1993


7


122


58


64


34


1993/1994


7


132


71


61


33


1994/1995


9


137


75


62


44


1995/1996


10


147


81


66


53


1996/1997


10


146


65


81


38


1997/1998


10


156


72


84


40


1998/1999


9


162


74


88


44


1999/2000


10


180


93


87


53


2000/2001


10


167


99


68


43


2001/2002


7


112


69


43


56


2002/2003


7


108


32


32


42


2003/2004


7


107

     

 

 

 

 (Źródło: dane z Kroniki Szkolnej i z akt archiwalnych oraz protokołów z zebrań Rad Pedagogicznych Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu)

 

Tabela 5Dane statystyczne Gimnazjum w latach 1999 – 2004

 




Rok szkolny


Ilość


oddziałów


w tym


„życia”


Ilość


uczniów


Chłop-ców


Dziew-cząt


Ilość


absol-wentów


1999/2000


3


1


39


27


12


-


2000/2001


5


1


66


37


29


-


2001/2002


7


2


92


53


39


31


8 „życia”


2002/2003


7


2


85


48


37


13


8 „życia”


2003/2004


7


1


86


65


28

 

 

 

 

 (Źródło: dane z Kroniki Szkolnej i z akt archiwalnych oraz protokołów z zebrań Rad Pedagogicznych Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu)

 

Rozdział 2.2. Nauczyciele szkoły specjalnej od początku jej istnienia do roku 2004

 

Tabela 6Nauczyciele pracujący w szkole specjalnej w latach 1951 – 2004

 



Lp.


Nazwisko i imię


Rok  zatrudnienia


Rok zwolnienia


1


Rutkowski Marek


1951


1960


2


Marcinkowska Bronisława


1952


1973


3


Stempniak Zofia


1952


1955


4


Kowalewska Irena


1953


1954


5


Nowak Stanisław


1954


1961


6


Szczęsny Gabriel


1954


2001


7


Trzcińska Teresa


1955


1959


8


Gerc Alfons


1956


1957


9


Fenska Alicja


1956


1957


10


Grochowska Irena


1956


1990


11


Karska Estera


1957


1976


12


Lipka Maria


1958


1961


13


Adamczyk Maria


1959


1964


14


Grochowaki Jan


1959


1974


15


Meyza Weronika


1961


1964


16


Korpalak Anna


1961


1962


17


Garlicka Teresa


1962


1963


18


Smolińska Helena


1963


1985


19


Marczewska Jadwiga


1964


1972


20


Pańka Barbara


1964


1995


21


Marciniak Róża


1966


2002


22


Szymańska Małgorzata


1967

 

23


Kucol Mirosława


1968


1970


24


Kiryk Ludwika


1968


1980


25


Klejnowska Krystyna


1968


1990


26


Gryta Danuta


1969


1991


27


Jaworska Lubomira


1970


1980


28


Jankowska Anna


1971


1975


29


Janas Barbara


1971


1972


30


Jaworski Wojciech


1971


1974


31


Dyrda Danuta


1971


2003


32


Uścieniuk Bożena


1972


1976


33


Płaczek Izabela


1972


1989


34


Kwiatkowski Bolesław


1973


1977


35


Rybowicz Wiesława


1973


1974


36


Stempowski  Czesław


1973


1979


37


Łysiak Tadeusz


1973


1977


38


Karczewska Maria


1973


1976


39


Nowak Stefan


1973


1979


40


Kempińska Maria


1973


1988


41


Lewandowska Arkadia


1973


1984


42


Sowińska Barbara


1973


1975


43


Malińska Krystyna


1973


2003


44


Burzyński Edward


1974


1979


45


Jarosławska Krystyna


1974


1975


46


Gotowalski Saturnin


1974


1983


47


Ratajczak Edward


1974


1980


48


Lisewska Maria


1974


1976


49


Wiski Piotr


1974


1990


50


Buczkoski Wiesław


1975


1982


51


Michalski Zenon


1975


1981


52


Słomkowski Edmund


1975


1976


53


Kozłowski Mieczysław


1975


1976


54


Karpiński Stanisław


1975


1980


55


Głuszkowski Michał


1976


1977


56


Górska Bożena


1976


1978


57


Wiesiołowski Stanisław


1976


1981


58


Sarna Klaudia


1977


1985


59


Ciesielski Ryszard


1977


1981


60


Nieroda Mieczysław


1977


1978


61


Pierańska Urszula


1977


1989


62


Kalińska Aleksandra


1978


1979


63


Berent Irena


1978


1985


64


Smułek Krystyna


1978


1979


65


Stefański Tadeusz


1979


1981


66


Podjacka Ewa


1979


1988


67


Węgielewski Teodor


1979


1991


68


Westfalska Ewa


1980


1982


69


Stern Roman


1980


1982


70


Szczeszak Alojzy


1980


1981


71


Żbikowska Joanna


1980


pracuje


72


Jarmuż Marianna


1980


1991


73


Tabaczyński Bogdan


1981


1982


74


Lis Wojciech


1981


1982


75


Miądlikowski Zbigniew


1981


1982


76


Garlicka Anna


1981


1982


77


Szostak Anna


1981


2003


78


Mistarz Rozalia


1981


pracuje


79


Olejniczak-Mierzwicka Krystyna


1981


pracuje


80


Sobocińska Jadwiga


1981


1991


81


Woźniak Wioletta


1981


pracuje


82


Wolas - Stefańska Grażyna


1981


pracuje


83


Maciejewswki Mieczysław


1982


1984


84


Wojcieszak Teresa


1982


1986


85


Majewska Małgorzata


1982


1984


86


Neyman Andrzej


1982


1983


87


Kwilecka Gabriela


1982


1990


88


Korpal – Sochowska Grażyna


1982


1990


89


Grzybowski Krzysztof


1982


pracuje


90


Sucharska Ewa


1982


pracuje


91


Kwiatkowski Piotr


1983


1986


92


Walkowiak Elżbieta


1983


1986


93


Mosińska Małgorzata


1983

 

94


Jaskółska Janina


1983


pracuje


95


Szczepaniak Danuta


1984


pracuje


96


Cierpisz Mariola


1984

 

97


Markiewicz Agnieszka


1985


1987


98


Miądlikowska Katarzyna


1985


1986


99


Wieczorek-Perlikowska Anna


1985


pracuje


100


Kendzierski Piotr


1985


pracuje


101


Gotowicz Danuta


1986


1987


102


Szczepaniak Władysław


1986


2007


103


Pufal Janina


1986


1996


104


Kanarkiewicz Zofia


1987


1987


105


Kogucik Ewa


1987


1988


106


Pilachowska  Ewa


1987


1988


107


Morozow Jarosław


1987


1990


108


Jankowska Anna


1987


1992


109


Urbaniak Alicja


1987


pracuje


110


Winiecka Barbara


1988


1989


111


Bodenszac Krystyna


1988


1989


112


Kopaczewski Stanisław


1988


pracuje


113


Chałas Maria


1988

 

114


Nowicka Beata


1988


pracuje


115


Pańka Raymund


1989


1990


116


Borzyszkowska Grażyna


1989


pracuje


117


Kwiatkowska Iwona


1989


2003


118


Januchowski Andrzej


1990


1991


119


Sobocińska – Tańska Katarzyna


1990


2000


120


Karska Magdalena


1990


pracuje


121


Szczęsna Małgorzata


1990


2003


122


Pufal-Łukasińska Ewa


1990


pracuje


123


Malinowska Monika


1990


pracuje


124


Bigoś-Przerazińska Małgorzata


1990


pracuje


125


Urbańska Elżbieta


1991


2001


126


Adamska Magdalena


1991


pracuje


127


Stępniewska Aneta


1991


1992


128


Dróbka Marta


1991


pracuje


129


Ostrowski Maciej


1991


pracuje


130


Paszkiewicz Leszek


1991


1992


131


Kaszak-Leszczyńska Jolanta


1992


pracuje


132


Augusewicz Wiesława


1992


1995


133


Boczar Mirosława


1993


pracuje


134


Magdalena Matz


1995


1996


135


Dyrda Magdalena


1995


pracuje


136


Karow Mariola


1995


pracuje


137


Wróblewska Karolina


1996


pracuje


138


Jarmuż Wioletta


1996


2001


139


Konieczna Joanna


1999


pracuje


140


Wejkszner-Mianowana Magdalena


1997


pracuje


141


Gronowski Konrad


2000


pracuje


142


Kawczyński Tomasz


2000


2003


143


Jędrzejewska-Jachacy Agnieszka


2000


pracuje


144


Kościelak Izabela


2001


pracuje


145


Kwiatkowska Katarzyna


2002


pracuje


146


Kwiatkowska Teresa


2002

 

147


Morozow Rena


2002


pracuje


148


Ibron Karolina


2002


pracuje


149


Hynek Anna


2003


pracuje


150


Kwiatkowski Rafał.


2003


2004


151


Burnicka Agnieszka


2003


pracuje


152


Janicka Blanka


2003


pracuje


153


Orczyk Teresa


2003

 

 

(Źródło: dane z Kroniki Szkolnej i z akt archiwalnych oraz protokołów z zebrań Rad Pedagogicznych Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu)

 

            Wielu nauczycieli ze szkoły specjalnej otrzymywało za swoją pracę nagrody i wyróżnienia.

Tabela 7. Nauczyciele wyróżnieni

 

                Nagrodami Kuratora Oświaty i Wychowania

 

                (dane od roku 1973)

 



Lp.


Nazwisko i imię


Rok przyznania nagrody


1.


Estera Karska


1974


2.


Arkadia Lewandowska


1975


3.


Lubomira Jaworska


1977


4.


Krystyna Klejnowska


1977


5.


Szymańska Małgorzata


1978; 1983


6.


Marciniak Róża


1979


7.


Smolińska Helena


1981


8.


Sarna Klaudia


1981


9.


Węgielewski Teodor


1981


10.


Pańka Barbara


1982


11.


Szczęsny Gabriel


1983; 1989; 1990


12.


Kempińska Marianna


1983


13.


Sobocińska Jadwiga


1984; 1990


14.


Szostak Anna


1984


15.


Grochowska Irena


1985


16.


Pierańska Urszula


1986


17.


Sucharska Ewa


1993


18.


Urbaniak Alicja


1994


19.


Grzybowski Krzysztof


1995


20


Kopaczewski Stanisław


1996

 

Tabela 8. Nauczyciele wyróżnieni

 

                Nagrodami Ministra Oświaty i Wychowania

 

                (dane od roku 1973)




Lp.


Nazwisko i imię


Rok przyznania nagrody


1.


Szczęsny Gabriel


1973; 1978


2.


Grochowska Irena


1974; 1980


3.


Kiryk Ludwika


1976


4.


Kempińska Marianna


1976


5.


Wiski Piotr


1976


6.


Gryta Danuta


1979


7.


Płaczek Izabela


1979


8.


Malińska Krystyna


1979


9.


Pierańska Urszula


1980

 

Tabela 9. Nauczyciele wyróżnieni 

 

                Złotym Krzyżem Zasługi

 

                (dane od roku 1973)




Lp.


Nazwisko i imię


Rok przyznania odznaczenia


1.


Szczęsny Gabriel


1975


2.


Grochowska Irena


1975


3.


Kiryk Ludwika


1975


4.


Kempińska Marianna


1976


5.


Wiski Piotr


1976


6.


Lewandowska Arkadia


1980


7.


Smolińska Helena


1980


8.


Sobocińska Jadwiga


1984


9.


Szymańska Małgorzata


1984


10.


Szostak Anna


1987


11.


Sucharska Ewa


1989


12.


Cierpisz Mariola


1993

 

Tabela 10. Nauczyciele wyróżnieni 

 

                  Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

 

                 (dane od roku 1973)

 



Lp.


Nazwisko i imię


Rok przyznania odznaczenia


1.


Kempińska Marianna


1987


2.


Pierańska Urszula


1987


3.


Szczęsny Gabriel


1987


4.


Grochowska Irena


1988


5.


Podjacka Ewa


1989


6.


Węgielewski Teodor


1989

 

 

Tabela 11. Nauczyciele wyróżnieni

 

                  Medalem Komisji Edukacji Narodowej

 

                (dane od roku 1973)




Lp.


Nazwisko i imię


Rok przyznania medalu


1.


Szczęsny Gabriel


1983


2.


Sucharska Ewa


1994

 

Tabela 12. Nauczyciele wyróżnieni 

 

                   Medalem 800 – lecia  Miasta Inowrocławia

 

                  (dane od roku 1973)

 



Lp.


Nazwisko i imię


Rok przyznania medalu


1.


Szczęsny Gabriel


1986


2.


Płaczek Izabela


1986

 

Nauczaniem religii zajmowali się w szkole specjalnej:

 

ks. Drapikowski w 1951 roku

ks. Koza w 1957 roku

ks. Szczygielski w latach 1957-58

 

i po wznowieniu nauczania religii w szkołach:

 

ks. Januchowski Andrzej 1990 – 1991

ks. Paszkiewicz Leszek 1991 – 1992

ks. Tomasz Kapczyński 2000 - 2003

ks. Rafał Kwiatkowski 2003 – 2004

 

oraz katecheci

Augusewicz Wiesława 1992 – 1995

Dyrda Madgalena 1995 – nadal pracuje

Jarmuż Wioletta 1996 – 2001

 

 

Funkcję pedagogów szkolnych pełnili w szkole specjalnej:

 

Urbaniak Alicja 1987 – 1989

Żbikowska Joanna 1989 - 1990

Perlikowska Anna 1990 - 1996

Szczepaniak Danuta 1996 – 2003

Wejkszner – Mianowana Magdalena 2003 – nadal pełni tę funkcję

 

Funkcję psychologów szkolnych pełnili w szkole specjalnej:

 

Garlicka Anna 1981 – 1982

Majewska Małgorzata 1982 – 1984

Szczepaniak Danuta 1984 – nadal pełni tę funkcję

 

Rozdział 2.3. Ważniejsze wydarzenia w życiu szkoły

Wszystkie przedstawione w tym rozdziale informacje pochodzą z Kroniki Szkolnej.

W 1973 roku kierownictwo szkoły objął mgr Gabriel Szczęsny, który pełnił funkcję dyrektora do sierpnia 2001 roku.

W tym samym roku utworzono Zasadniczą Szkołę Zawodową Specjalną nr 4 w Inowrocławiu, która mieściła się w tym samym budynku i była kierowana przez tą samą osobę co Szkoła Podstawowa Nr 12 Specjalna. Szkoła zawodowa kształciła absolwentów szkoły podstawowej w zawodzie kucharz, ślusarz, a później również odlewnik żeliwa, nawijacz uzwojeń, piekarz, ogrodnik i inne w zależności od potrzeb.

Już w 1973 roku wprowadzono do szkoły ceremoniał i pierwszy apel na rozpoczęcie roku szkolnego odbył się bardzo uroczyście. Z informacji i zdjęć zawartych w Kronice Szkolnej wynika, że młodzież szkolna zebrana na placu apelowym ubrana była bardzo odświętnie, na maszt wciągnięto biało-czerwoną flagę, wśród zaproszonych gości obecni byli Inspektor Szkolny – Wincenty Mazurek, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Dzieci – Alojzy Leśny oraz przedstawiciel zakładu opiekuńczego – Spółdzielni Inwalidów w Inowrocławiu – Kazimierz Borowicz. Uroczyście powitano i przedstawiono nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole. Delegacja uczniów złożyła wiązankę kwiatów pod Pomnikiem Wdzięczności.

Od tego dnia każdy rok szkolny zaczyna i kończy się podobną uroczystością. Zmieniają się tylko goście, a kwiaty składane są pod Pomnikiem Obrońców Miasta Inowrocławia przy ul Górniczej.

W 1973 roku wprowadzono też w szkole liczne konkursy międzyklasowe oparte na współzawodnictwie uczniów, nagradzane proporczykami, emblematami, kokardkami sprawności. Wprowadzono pracę w zastępach zuchowych i harcerskich. Rozpoczęto także prowadzenie szczegółowej i bogatej w treści Kroniki Szkolnej. Najlepsi i wyróżniający się uczniowie, na koniec każdego roku szkolnego honorowani byli wpisem do tej kroniki.

Także tradycyjnie od 1973 roku do kroniki szkolnej wpisują się absolwenci, żegnając się w ten sposób ze szkołą i dziękując nauczycielom za ich trud i pracę.

Kronikę od wtedy, do roku 2002 prowadziła Pani Małgorzata Szymańska.

Równie uroczyście w szkole obchodzone były święta państwowe, Dzień Nauczyciela i Dzień Kobiet. Organizowano też przyrzeczenia harcerskie i obietnice zuchowe.

 

20 stycznia 1975 roku w 30 rocznicę Wyzwolenia Miasta Inowrocławia spod okupacji hitlerowskiej na uroczystym apelu szkolnym ogłoszono, że dzień ten będzie Świętem Szkoły.

Święto Szkoły, jak wynika z zapisów w Kronice Szkolnej, było obchodzone w tym dniu do 1981 roku.

 

24 listopada 1975 roku odbyło się w szkole uroczyste podpisanie Kodeksu Ucznia. Kodeks podpisywali przedstawiciele poszczególnych klas, dyrektor szkoły, sekretarz POP PZPR oraz przedstawiciel Komitetu Rodzicielskiego.

 

W roku szkolnym 1981/1982 wprowadzono po raz pierwszy wolne soboty.

 

W 1986 roku nauczyciel plastyki Piotr Kwiatkowski opracował logo szkoły. Przedstawia ono twarz dziecka z położoną na jego policzku dłonią i symbolizuje niesioną dzieciom pomoc. Symbol ten do dziś stanowi logo szkoły i jest umieszczany na papierze firmowym. W postaci dużego emblematu namalowanego na styropianie wisi na ścianie w świetlicy szkolnej.

 

 

20 stycznia 1989 roku nastąpiło uroczyste podpisanie Regulaminu Szkoły przez samorząd uczniowski, opiekunów samorządów Szkoły Podstawowej Nr 12 i Zasadniczej Szkoły Zawodowej Nr 4, Dyrekcję Szkoły.

W tym samym roku 8 marca uruchomiono szkolny radiowęzeł i popłynęły z niego życzenia Dyrektora G.Szczęsnego skierowane do wszystkich kobiet pracujących w szkole. Jak wynika z zapisu w szkolnej kronice, radiofonizacja szkoły była możliwa dzięki pomocy finansowej zakładu opiekuńczego – Spółdzielni Inwalidów im. L.Waryńskiego w Inowrocławiu oraz Komitetowi Rodzicielskiemu Szkoły. Na ten cel przeznaczono również pieniądze otrzymane przez uczniów i nauczycieli za pracę przy zbiorze ziemniaków.

 

22 czerwca 1990 roku po raz pierwszy w uroczystościach zakończenia roku szkolnego brał udział ksiądz Andrzej Januchowski z parafii Św. Mikołaja w Inowrocławiu. Odśpiewano pieśń „Boże coś Polskę”, a na korytarzu na I piętrze, nad drzwiami do sekretariatu zawieszono krzyż. Wydarzenia te związane były powrotem nauczania religii do szkół - od roku szkolnego 1990/1991.

21 stycznia 1991 roku odbyła się w pierwsza szkolna wigilia, którą uświetnił swą obecnością proboszcz parafii Św. Mikołaja ks. dr Franciszek Welc. W szkolnej świetlicy wystąpił zespół „Nowy Izrael” z tej samej parafii. W tym samym roku, 25 stycznia ksiądz proboszcz odprawił w szkole pierwszą kolędę. W marcu zaś, w dniach 11-13 odbyły się pierwsze rekolekcje wielkopostne, prowadzone dla uczniów w kościele Św. Mikołaja. Były to dni wolne od nauki w szkole. Wszyscy uczniowie pod opieką nauczycieli spędzili czas przeznaczony na naukę w kościele. Rekolekcje wielkopostne odbywają się od dnia dzisiejszego.

 

20 stycznia 1991 roku została powołana pięcioosobowa Komisja Statutowa do opracowania najważniejszego dokumentu będącego podstawą funkcjonowania szkoły. Przewodnicząca Komisji została pani Danuta Szczepaniak

 

14 lutego 1991 roku odbył się pierwszy w historii szkoły konkurs na dyrektora placówki. Do konkursu zgłosił się jeden kandydat – mgr Gabriel Szczęsny i on po spełnieniu stawianych przez Komisję wymogów ponownie został dyrektorem szkoły. W skład Komisji Konkursowej wchodzili przedstawiciele Kuratorium Oświaty i Wychowania – mgr Ewa Kisiel wizytator, mgr Jerzy Błaszczak wizytator kadr; przedstawiciele związków zawodowych – mgr Stanisław Paradowski Przewodniczacy NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania, Prezes Szkolnego Ogniska ZNP Mariola Cierpisz; przedstawiciele Rady Pedagogicznej – mgr Anna Szostak, mgr Piotr Kendzierski; oraz przedstawiciele Komitetu Rodzicielskiego – Jan Madziarski i Elżbieta Pawłowka.

 

10 maja 1991 roku szkoła gościła delegację ze Szwecji. Byli to nauczyciele z organizacji związkowej TCO z Kristianstads[6]. Członkowie delegacji złożyli swe podpisy w Kronice Szkolnej.

 

 

27 marca 1994 roku Szkoła Podstawowa Nr 12, Agencja Muzyczna „Remix” oraz sklep „Torin” w Inowrocławiu zorganizowali wielką akcję charytatywną na rzecz dzieci niepełnosprawnych i dzieci specjalnej troski pod hasłem „Daj dzieciom miłość swą”. Akcja miała na celu zebranie darów rzeczowych i pieniężnych od mieszkańców Inowrocławia. Na ulicach pojawiła się młodzież z różnych szkół średnich z puszkami, skarbonki pojawiły się także w siedzibach firm, które współorganizowały akcję. Całość zakończył i uświetnił koncert w Teatrze Miejskim. W koncercie wystąpiły dzieci z inowrocławskich przedszkoli, zespoły taneczne ze szkoły Podstawowej Nr 14 oraz zespół harcerski „Wiolinki” ze szkoły Podstawowej Nr 12 prowadzony przez p. Małgorzatę Bigoś – Przerazińską. Na ten koncert została przez p. Małgorzatę skomponowana piosenka, która poprzedzała w stacjach radiowych informację o akcji charytatywnej. Piosenka ta – „Wszyscy jedno mamy serce” stała się w roku szkolnym 2003/2004 hymnem szkoły.

W wyniku akcji zebrano ok. 12 milionów (starych) złotych i mnóstwo darów rzeczowych.[7]

 

W październiku 1994 roku został przedstawiony do zaopiniowania, a następnie przyjęty przez Radę Pedagogiczną Statut Szkoły, opracowany jednoosobowo przez panią D.Szczepaniak.

 

1 stycznia 1995 roku z placówek – Szkoła Podstawowa Nr 12, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 4 oraz Szkoły Przyszpitalnej – utworzono Zespół Szkół Specjalnych w Inowrocławiu.[8]Przedsięwzięcie to miało na celu głównie ujednolicenie organizacyjne istniejących placówek.

 

W tym samym roku w marcu zakończył się ważny dla szkoły remont, który miał na celu utworzenie z zaadaptowanych pomieszczeń strychu, dwóch gabinetów do pracy indywidualnej z dziećmi. W jednym z tych gabinetów odbywać się miały zajęcia rewalidacyjne, drugi przeznaczono na gabinet psychologa i pedagoga szkolnego, terapeutyczne zajęcia indywidualne oraz rozmowy z rodzicami. Gabinety wyposażyli w meble pracujący w nich nauczyciele[9]. W niezmienionej formie istnieją one do dziś.

 

W roku szkolnym 1995/1996 powstał Klub Absolwenta skupiający w swych szeregach absolwentów klas ”życia”, prowadzony przez panią B.Nowicką. Młodzież wraz z rodzicami i opiekunem spotykała się w Młodzieżowym Domu Kultury „Pszczółka” w Inowrocławiu.

 

W październiku 1995 roku utworzono w Zespole Szkól Specjalnych eksperymentalną, pierwszą w województwie klasę przysposabiającą do zawodu dla absolwentów klas „życia”, czyli młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Klasa ta przysposabiała do zawodu ogrodnik, a zajęcia praktyczne odbywały się w Zakładzie Zieleni Miejskiej w Inowrocławiu.[10]Klasy takie istnieją w placówce do dziś.

 

17 maja 1996 roku pojawiła się w prasie pierwsza wzmianka o roszczeniach własnościowo-spadkowych Żydów, którzy między innymi ubiegać się chcieli o zwrot budynku, w którym mieści się szkoła specjalna.[11]

 

W 1996 roku szkoła zorganizowała pierwszy Rekreacyjny Festyn Integracyjny dla osób sprawnych inaczej i ich przyjaciół. Festyn współorganizowany był także przez Urząd Miasta, Polski Związek Niewidomych oraz inowrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Festyn odbył się dzięki pomocy wielu sponsorów, a przede wszystkim PZU. Festyn obejmował liczne proste konkurencje sportowe, nie mające charakteru rywalizacji tylko dobrej wspólnej zabawy. Uświetnił go pokaz bojowego wozu strażackiego, „wojskowa” grochówka, loteria z nagrodami (dla wszystkich) oraz występy różnych zespołów artystycznych , w tym także ze szkoły specjalnej.[12] Głównymi organizatorami Festynu byli i są do dzisiaj nauczyciele z opisywanej placówki – panie Janina Jaskólska i Beata Nowicka oraz panowie Stanisław Kopaczewski i Krzysztof Grzybowski. Rekreacyjne festyny integracyjne do dziś odbywają się co rok w ramach obchodów Dnia Dziecka. Dzieci i niepełnosprawna młodzież bawią się na płycie Stadionu Miejskiego w Inowrocławiu. Zdjęcia z festynów i więcej informacji na ich temat znaleźć można na stronie internetowej szkoły (www.inospecjalna.republika.pl).

 

W lutym 1997 roku odbył się pierwszy koncert dedykowany dzieciom specjalnej troski i osobom, które bezinteresownie je wspierają. Zorganizowany został z okazji Światowego Dnia Myśli Braterskiej.[13] Koncerty te na stałe weszły do programu pracy wychowawczej szkoły i odbywają się co roku w lutym. Biorą w nich udział dzieci z zespołów artystycznych inowrocławskich przedszkoli i szkół. Na koncertach wręczane są Medale Pomocnej Dłoni dla tych, którzy szczególnie i bezinteresownie wspomagają dzieci sprane inaczej. Na awersie Medalu umieszczone jest logo szkoły. Rewers Medalu to Herb Miasta z napisem Inowrocław. Z ramienia szkoły organizacją koncertu zajmują się do dziś panie Ewa Sucharska i Małgorzata Bigoś-Przerazińska, które prowadzą drużyny Nieprzetartego Szlaku.

 

W kwietniu 1997 roku odbył się drugi konkurs na stanowisko dyrektora szkoły. Ponownie jedynym kandydatem był Gabriel Szczęsny i ponownie jemu powierzono pełnienie tej funkcji. W skład Komisji Konkursowej ponownie weszli ci sami przedstawiciele Kuratorium, z ramienia Rady Pedagogicznej – panie J.Żbikowska i G. Stefańska; związków zawodowych - M.Cierpisz i J.Siemianowska; Komitetu Rodzicielskiego – J.Madziarski i A.Nawrocka.

 

Od 1 września 1997 roku zgodnie z Ustawą MEN opieką rewalidacyjną zostały także objęte dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym.[14] Szkoła zorganizowała dla nich odpowiednią opiekę, obejmując te dzieci nauczaniem indywidualnym w domu. Dla wielu z nich była to pierwsza forma kontaktu z edukacją. Szkoła dysponowała odpowiednio przygotowaną kadrą pedagogiczną, tak aby zapewnić głęboko upośledzonym dzieciom kształcenie na miarę ich możliwości.[15]

 

Mając na uwadze losy absolwentów szkoły, szczególnie tych kończących klasy „życia” w 1997 roku z inicjatywy nauczycielki Alicji Urbaniak utworzone zostało Stowarzyszenie Pomocy Upośledzonym Umysłowo. Stowarzyszenie zostało zarejestrowane w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy 6 grudnia 1997r. Pierwsze spotkanie Komitetu założycielskiego odbyło się 4 grudnia 1997 roku w Zespole Szkół Specjalnych w Inowrocławiu.[16] Stowarzyszenie działa do dziś. Skupia w swoich szeregach nauczycieli, rodziców oraz wiceprezydent miasta Inowrocławia Jacek Olech. Powstały także Warsztaty Terapii Zajęciowej, w których absolwenci klas „życia” mogą nadal uczyć się i spędzać czas wolny pod nadzorem doświadczonych pedagogów specjalnych.

 

14 grudnia 1997r. bioenergoterapeuci z Centrum Terapii Naturalnej NOY w Inowrocławiu organizowali spotkanie w Teatrze Miejskim w Inowrocławiu. Dochód ze sprzedaży biletów na spotkanie – 9 tysięcy złotych został przeznaczony na zakup obuwia i kurtek dla dzieci ze Szkoły Specjalnej, Szkoły Podstawowej Nr 9 i Nr 15. Dzieci ze szkoły specjalnej otrzymały 34 butów zimowych i 13 kurtek.[17]

 

W sierpniu 1997 roku powołano decyzją Rady Pedagogicznej Zespół Interwencyjny składający się z psychologa szkolnego, pedagoga szkolnego oraz tych nauczycieli, którzy byli absolwentami kierunków resocjalizacyjnych wyższych uczelni. Zadaniem zespołu miała być praca wychowawcza z młodzieżą niedostosowaną społecznie. Zespół istniał 2 lata.

 

1 września 1999 roku w związku z reformą oświaty powstało w Zespole Szkół Specjalnych - Gimnazjum. Utworzono dwie klasy dla młodzieży z lekkim upośledzeniem umysłowym i jedną klasę „życia”.

 

W sierpniu 2000 roku dokonano nowelizacji Statutu Szkoły w związku z powstaniem Gimnazjum. Kolejna nowelizacja powstała we wrześniu 2001 roku.

 

W 2001 roku w czerwcu szkoła specjalna pożegnała długoletniego dyrektora Gabriela Szczęsnego, który odszedł na zasłużony odpoczynek po 47 latach pracy i 28 latach pełnienia funkcji dyrektora w szkole specjalnej.

W wyniku konkursu nowym dyrektorem Zespołu został mgr Piotr Kendzierski, który pracuje w szkole od 1985r.

 

W 2002 roku wprowadzono do szkoły egzaminy zewnętrzne prowadzone przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Gdańsku. Egzaminy objęły uczniów klas Vi szkoły podstawowej i klas III gimnazjum.

 

W roku 2002 powstał projekt nadania szkole imienia. „Inicjatorem pomysłu, aby szkoła miała swojego patrona, był przewodniczący Rady Rodziców – p. Krzysztof Włudarski. Podał on trzy propozycje. Pierwsza z nich to Maria Grzegorzewska – pedagog i psycholog, założycielka Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Ponadto przegląd nazwisk związanych z naszym miastem w Inowrocławskim Archiwum spowodował znalezienie dwóch innych osób godnych miana patrona: Józefa Krzymińskiego – lekarza, polityka niepodległościowego, pierwszego prezydenta Inowrocławia i Leopolda Levy’ego – działacza społecznego i politycznego narodowości żydowskiej. (...) Czwartą propozycję zgłosiła obecna wicedyrektor tej placówki – mgr Danuta Szczepaniak. Pomysł został jednogłośnie przyjęty zarówno przez Radę Pedagogiczną, Radę Rodziców, jak i uczniów. Wybór padł na Marka Kotańskiego.

W związku z tym w marcu tego roku wysłano list do córki Kotańskiego – pani Joanny Kotańskiej – z prośbą o wyrażenie zgody na to, aby jej ojciec został patronem szkoły. W liście napisano:„Pragniemy, by naszym patronem został Marek Kotański – człowiek wielkiego serca, przyjaciel wszystkich zagubionych i odrzuconych przez los. Chcielibyśmy w toku pracy wychowawczej propagować idee tego wielkiego człowieka.”

Już w kwietniu szkoła otrzymała od pani Kotańskiej pozytywną odpowiedź. W tym celu została powołana specjalna komisja mająca zająć się owym przedsięwzięciem. W jej skład weszli członkowie Rady Pedagogicznej i Rady Rodziców. (...) Szkoła będzie posiadała także swój hymn. Słowa napisała i muzykę skomponowała nauczycielka muzyki w tutejszej szkole specjalnej – Małgorzata Bigoś.”[18]

 

W roku 2003 powołano Zespół Wychowawczy. którego zadaniem jest praca z młodzieżą niedostosowaną społecznie, przeciwdziałania zjawiskom patologii społecznej, diagnoza przyczyn trudności wychowawczych oraz indywidualna prac z uczniem i jego środowiskiem wychowawczym. W skład zespołu wchodzą psycholog szkolny, pedagog szkolny, przedstawiciel dyrekcji szkoły, wychowawca klasy oraz inne zainteresowane osobywedług potrzeb.

 

W marcu 2004 roku Rada Powiatu Inowrocławskiego uchwaliła nadanie szkole imienia. Odtąd szkoła nosi nazwę Zespół Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu. Przygotowując się do obchodów nadania imienia, które to obchody z uwagi na prawdopodobną zmianę lokalizacji szkoły odbędą się we wrześniu lub październiku 2004 roku, komitet organizacyjny podjął starania o pozyskanie sponsorów. Szkoła otrzymała zapewnienie o pomocy od Posła RP pana Marcina Wnuka, chcący pozostać anonimowym, artysta malarz z Poznania maluje portret Marka Kotańskiego, dzieło będzie olejnym obrazem o wymiarach 1m na 1,40m.

W związku z nadaniem szkole imienia w 2004 roku 11 marca – w dniu urodzin Marka Kotańskiego odbyła się uroczystość, w której wystąpiły dzieci w specjalnie opracowanym programie artystycznym. Cała młodzież szkolna odśpiewała hymn szkoły – „Wszyscy jedno mamy serce” autorstwa pani Małgorzaty Bigoś – Przerazińskiej. Od tej pory 11 marca będzie Świętem Szkoły.

 

 

 

Rozdział 2.4. Najważniejsze osiągnięcia uczniów szkoły specjalnej

 

 

W roku szkolnym 1974/75 szkoła uzyskała Dyplom za I miejsce w konkursie na „Najlepiej zorganizowaną akcję Szklanka mleka dla dziecka”. Dyplom przyznał szkole Inspektor Szkolny Marian Kuśnierek.[19]

 

W 1976 roku szkoła otrzymała Dyplom za zajęcie I miejsca w szkolnej zbiórce makulatury w 1975 roku w klasyfikacji trzech województw: bydgoskiego, toruńskiego i włocławskiego. Dyplom przyznało Bydgoskie Przedsiębiorstwo Surowców Wtórnych. Szkoła otrzymała także nagrodę pieniężną.

 

W zbiórce makulatury szkoła otrzymała podobny dyplom i nagrodę także w roku 1978[20] i 1979[21]

 

W 1982 roku szkoła otrzymała Dyplom uznania od Narodowego Banku Polskiego za upowszechnianie idei i praktyki zorganizowanego oszczędzania. Konkurs odbywał się pod hasłem „Dziś oszczędzam w SKO jutro w PKO”.[22]

 

W 1985 roku szkoła zajęła II miejsce w konkursie „Inowrocław w kwiatach i zieleni” oraz Dyplom od wiceprezydenta miasta – mgr Mieczysława Kaczmarka.

 

W 1986 roku szkoła wyróżniona została pamiątkowym medalem wybitym z okazji 800-lecia Inowrocławia.

 

W 1988 roku uczniowie szkoły zdobyli I miejsce wśród zespołów tanecznych na I Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Artystycznych Szkół Specjalnych, który odbywał się w Bydgoszczy.[23] II Wojewódzki Przegląd odbył się w 1990 roku w Inowrocławiu i był organizowany przez szkołę specjalną[24]. III Przegląd organizowany był przez Szkołę Podstawową w Karnowie w 1992r., odbywał się w Młodzieżowym Domu Kultury w Nakle n/Notecią. Młodzież ze szkoły specjalnej w Inowrocławiu brała udział w konkurencji zespołów tanecznych, wokalnych oraz w konkursie plastycznym i rękodzielniczym.

 

W 1989 roku w maju uczniowie szkoły brali udział w Przeglądzie Harcerskich Zespołów Artystycznych dla szkół z całego miasta Inowrocławia i zajęli w nim II miejsce.[25]

 

W 1996 roku uczniowie szkoły zawodowej brali udział w Ogólnopolskim Konkursie „Najsprawniejszy w zawodzie” w zawodzie kucharz.[26]

W 2002 roku w tym samym konkursie uczniowie szkoły zawodowej zajęli IV miejsce. Brali też udział w kolejnym konkursie w roku 2004.

 

W 2004 roku szkoła była organizatorem Konkursu o Unii Europejskiej w połączeniu ze znajomością języka angielskiego.

W tym samym roku zorganizowano I Wojewódzki Konkurs Ekologiczny. Z udziałem Starosty Powiatu Inowrocławskiego p. Lonarda Maciejewskiego.

 

Bardzo ważne i liczne osiągnięcia sportowe uczniów opisywanej szkoły znajdują się w kolejnym rozdziale.

 

 

Osiągnięcia sportowe uczniów

 

Od początku istnienia szkoły odbywały się liczne zawody sportowe, gdzie poszczególne klasy rywalizowały ze sobą o pierwsze miejsca.

W 1987 roku zorganizowano Olimpiadę Szkół Specjalnych w Bydgoszczy. Szkoła specjalna z Inowrocławia zajęła w niej I miejsce w lekkoatletyce. W tym samym roku na biegach przełajowych w Ostromecku młodzież z Inowrocławia zajęła I i IV miejsce.

 

W 1988 roku osiągnięcia sportowe uczniów opisywane szkoły to:

I i III miejsce w Tenisie Stołowym w Bydgoszczy
I miejsce Halowym Turnieju Piłki Nożnej w Chojnicach
I miejsce w Sztafetowym Biegu Przełajowym w Chojnicach
I i II miejsce w Indywidualnych Biegach Przełajowych w Ostromecku
W Zawodach Lekkoatletycznych Szkół Specjalnych w Inowrocławiu
I miejsca w skoku w dal, biegu na 800m, 400m i 100m;

III miejsce w rzucie piłeczką palantową

 

W 1995 roku Zespół Szkół Specjalnych w Inowrocławiu wspólnie z Polskim Towarzystwem Społeczno-Sportowym – „Sprawni Razem” był organizatorem II Mistrzostw Polski w Tenisie Stołowym. Mistrzostwa odbywały się w dniach 11-13 marca.[27]

W maju 1995 roku w Sepólnie Krajeńskim odbyły się Wojewódzkie Mistrzostwa w Lekkiej Atletyce Szkół Specjalnych. Jak doniosła prasa „Na 24 konkurencje uczniowie z Inowrocławia aż 15 razy stawali na podium.”[28]

W październiku 1995 roku w Turnieju Piłki Nożnej Szkół Specjalnych I miejsce i Puchar Prezydenta Inowrocławia zdobyli uczniowie inowrocławskiego Zespołu Szkół Specjalnych.[29]

 

W lutym 1996 roku w II Wojewódzkim Turnieju Hokeja Halowego, który odbywał się w Inowrocławskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” i był eliminacjami do ogólnopolskiej olimpiady specjalnej w łyżwiarstwie szybkim i hokeju halowym, która odbyła się później w Bydgoszczy, drużyna ze szkoły w Inowrocławiu zajęła II miejsce.[30]

 

W czerwcu 1996 roku w Wojewódzkich Biegach Przełajowych dla uczniów szkół specjalnych w Czersku szkoła z Inowrocławia zajęła I miejsce i pokonała 11 ekip.[31]

 

W maju 1999roku Zespół Szkół Specjalnych w Inowrocławiu był organizatorem Mistrzostw Szkół Specjalnych w Piłce Nożnej” [32]

 

W latach 2002 – 2004 uczniowie szkoły specjalnej w Inowrocławiu brali udział w wielu zawodach, organizowali turnieje sportowe dla siebie i kolegów z innych miast. Oto lista niektórych z nich:

marzec 2002 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce koszykowej - Żnin

maj 2002 - mistrzostwa województwa kujawsko-pomorskiego w lekkiej atletyce - Kruszwica

czerwiec 2002 - VII Letnie Igrzyska Olimpiad Specjalnych - Poznań

czerwiec 2002 - I regionalne zawody „Pluszowy Miś”- Żnin

czerwiec 2002 - turniej koszykówki klas życia – Żnin czerwiec 2002

listopad 2002 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce nożnej halowej dla szkoły zawodowej – Żnin

styczeń 2003 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce nożnej halowej dla gimnazjum - Żnin

marzec 2003 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce koszykowej – Żnin

maj 2003 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce nożnej (11 osobowej) - Świecie

2003 - ogólnopolski turniej piłki koszykowej Olimpiad Specjalnych – Olsztyn

listopad 2003 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce nożnej halowej dla szkoły zawodowej –Żnin

marzec 2004 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w piłce koszykowej – Żnin

marzec 2004 - mistrzostwa regionu bydgoskiego w biegach przełajowych - Strzelno

kwiecień 2004 -mistrzostwa województwa kujawsko-pomorskiego w biegach przełajowych - Strzelno

 

 

Na szczególne wyróżnienie zasługują sportowcy z klas życia z Zespołu Szkół Specjalnych w Inowrocławiu. Od 1986 roku systematycznie brali udział w olimpiadach specjalnych i osiągali w nich bardzo poważne sukcesy.

I Wojewódzka Olimpiada Specjalna dla uczniów klas „życia” odbyła się w Bydgoszczy w 1986 roku na Stadionie Gwiazdy. Wśród konkurencji sportowych wymienić należy bieg na 50m i 100m, rzut piłeczką palantową, skok w dal, elementy piłki nożnej. Inowrocławscy sportowcy zajęli w niej III miejsce.

II Wojewódzka Olimpiada Specjalna odbyła się w 1988 roku na Stadionie Zawiszy w Bydgoszczy. Uczniowie z Inowrocławia zdobyli 3 złote, 1 srebrny i 2 brązowe medale.

W III Wojewódzka Olimpiada Specjalna w 1990 roku również na Stadionie Zawiszy w Bydgoszczy uczniowie z Inowrocławia zdobyli 4 złote, 5 srebrny i 1 brązowy medal.

IV Wojewódzka Olimpiada Specjalna w 1993 roku odbyła się w Sępólnie Krajeńskim. Uczniowie klas „życia” z Inowrocławia starowali w niej jako Klub „Muminki” i zdobyli 4 złote, 5 srebrnych i 9 brązowych medali.

V Wojewódzka Olimpiada Specjalna odbyła się w Chojnicach. 1995 roku. Sportowcy inowrocławscy zdobyli 6 złotych, 7 srebrnych i 5 brązowych medali.[33]

 

W 1994 roku w wojewódzkich eliminacjach pływackich, które odbywały się w ramach „Olimpiady Specjalnej”, a organizowane były na inowrocławskiej krytej pływalni „Delfin”, startowało 30 zawodników z 4 miast województwa bydgoskiego. „Najwięcej medali zdobyli pływacy z Inowrocławia”.[34] Trzech uczniów zakwalifikowało się do Ogólnopolskiej Specjalnej Olimpiady Pływackiej.[35]

W tym samym roku 2 uczniów klas „życia” z Inowrocławia startowało w III Ogólnopolskiej Zimowej Olimpiadzie Specjalnej w Szklarskiej Porębie. Zajęli II miejsce w zjeździe oraz VI i VII w slalomach.[36]

 

W 1995 roku 3 uczniów z inowrocławskich klas „życia” zakwalifikowało się do udziału w Ogólnopolskiej Olimpiadzie Specjalnej, zdobywając medale w II Zawodach Wojewódzkich w Pływaniu dla dzieci specjalnej troski, które organizowane były przez działający przy Zespole Szkół Specjalnych w Inowrocławiu Klub „Muminki”.[37]

W maju 1995 roku 4 uczniów z klas „życia” brało udział w Letniej Spartakiadzie Specjalnej w Warszawie.[38]

 

Największym sukcesem był udział chłopca z zespołem Downa w światowych zawodach sportowych – Europejskim Mityngu Lekkoatletycznym i Pływackim Olimpiad Specjalnych - zorganizowanym w 100 lecie I Olimpiady Nowożytnej w Atenach. [39]

 

W dalszych latach uczniowie klas „życia” nie zdobywali sportowych laurów, ponieważ nie organizowano już dla dzieci z głębszymi upośledzeniami takich igrzysk. Nadal w Klubie „Muminki” działają absolwenci, ale już nie pod szyldem szkoły.

 

 

 

Rozdział 2.5. Wycieczki szkolne

 

 

W związku z faktem, że młodzież ucząca się w Zespole Szkół Specjalnych pochodziła i pochodzi głównie ze środowisk zagrożonych biedą i bezrobociem, nie ma ona okazji do podróżowania i zwiedzania pięknych zakątków naszego kraju. Wychodząc im naprzeciw nauczyciele szkoły specjalnej organizowali liczne wycieczki, jedno- lub wielodniowe. Były to między innymi:

ü wycieczka do Poznania i na Wał Pomorski dla uczniów szkoły zawodowej w 1981

ü wycieczki do Trójmiasta, Poznania, Warszawy dla uczniów szkoły zawodowej w roku 1983

ü wycieczka do Trójmiasta zorganizowna w dniach 2-4 maja 1984 roku

ü jednodniowe wycieczki do Gniezna. Poznania, Torunia, Kruszwicy, Przyjezierza organizowane w roku szkolnym 1986/1987

ü jednodniowe wycieczki do Lichenia, Gniezna, Torunia organizowane w roku szkolnym 1990/1991,

ü w tym samym roku 3 dniowa wycieczka na Wybrzeże Gdańskie w dniach 3-5 czerwca, wycieczka ta była całkowicie sponsorowana przez ludzi dobrej woli, których odszukały i przekonały do niesienia pomocy dzieciom specjalnej troski panie M.Mosińska i D.Szczepaniak. ta wycieczka zapoczątkowała akcję mająca na celu organizowanie dłuższych wycieczek dla uczniów, które to wycieczki miały charakter nagród za bardzo dobre zachowanie przez cały rok szkolny.

ü w 1993 roku w dniach 31 maja do 4 czerwca czyli 5 dni, młodzież spędziła w polskich Tatrach. Wycieczka ta była również całkowicie sponsorowana przez właścicieli firm i sklepów inowrocławskich; tym razem do zbiórki obok w/w pań przyłączyli się jeszcze panowie S.Kopaczewski i W.Szczepaniak.

ü podobne sponsorowane wycieczki - nagrody w Tatry odbyły się jeszcze w latach: 1994, 1995, 1996 i 1997. Wszystkie organizowane były przez w/w nauczycieli. Wycieczka z roku 1996 miała szczególny charakter, była wyjazdem integracyjnym. Młodzież ze szkoły specjalnej spędziła w Tatrach 6 dni wspólnie z koleżankami i kolegami ze Szkoły Podstawowej Nr 3 pod opieką pani L.Ewert i pana M.Adamskiego.

ü wycieczki kilkudniowe w Tatry organizowane są do 2004 roku, mają one jednak nieco inny charakter. Bierze w nich udział głownie młodzież ze szkoły zawodowej. Organizują je pani M.Mosińska i pan S.Kopaczewski.

ü wycieczka do Częstochowy dla uczniów szkoły zawodowej w 1994 roku

ü wycieczka do Lichenia dla szkoły zawodowej w 1995 roku

ü wycieczki do Niepokalanowa i Trójmiasta w 1996 roku

ü nadal organizowane są także jednodniowe wycieczki edukacyjne, mające na celu realizację zagadnień programowych i ścieżek edukacyjnych. Są to wycieczki po najbliższej okolicy – Toruń, Gniezno, Biskupin, Kruszwica.

 

 

Rozdział 2.6. Organizacje uczniowskie działające w szkole

 

 

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - ta organizacja działa w szkole od początku jej istnienia. Jest współorganizatorem wielu imprez integracyjnych w mieście. Opiekę nad tą szkolną organizacją sprawowali panie Marianna Kempińska, Danuta Szczepaniak, a obecnie od kilku lat pani B.Nowicka.

 

Polski Czerwony Krzyż - również od początku istnieje na organizacja w szkole. Jej główne zadania to propagowanie niesienia pomocy potrzebującym, zdrowego stylu życia, ochrony przyrody, poznawanie praw rządzących prawami świata roślin i zwierząt. Opiekunowie tej organizacji w szkole to panie J.Jaskólska i J.Żbikowska

 

Szkolna Kasa Oszczędności – organizacja propagująca racjonalne gospodarowanie pieniędzmi, zbiórkę surowców wtórnych, wychowanie uczniów pod względem społeczno-gospodarczym, tj. przyzwyczajenie do podejmowania akcji o charakterze oszczędnego, rozumnego i planowego gospodarowania funduszami własnymi i społecznymi. Tak określone zadania SKO realizowała i nadal realizuje prowadząc wśród uczniów akcje informacyjne, organizując współzawodnictwo w oszczędzaniu oraz biorą udział w ogólnopolskiej akcji „Dziś oszczędzam w SKO jutro w PKO”. Inne formy działalności to spotkania z ciekawymi ludźmi, lekcje wychowawcze, zbiórki surowców wtórnych. Opiekunowie tej organizacji to panie K.Malińska i obecnie M.Boczar.

 

Spółdzienia Uczniowska - istniała w szkole do 1989 roku i prowadzona była przez panią U.Pierańską. Działalność tej organizacji to głównie prowadzenie sklepiku uczniowskiego, który zaopatrywał młodzież w przybory szkolne, słodycze i napoje. Z powodu trudności lokalowych sklepik został rozwiązany.

 

Związek Harcerstwa Polskiego – pierwsza szkolna drużyna powstała w 1957 roku. Praca harcerska wnosiła, oprócz elementów rewalidacyjnych, wiele wartości ideowych i wychowawczych. Prawidłowe funkcjonowanie osób niepełnosprawnych uzależnione jest od posiadania przez nie umiejętności i sprawności stanowiących podstawę wychodzenia w interakcje z otoczeniem, czyli zespolenia ich ze społeczeństwem we wzajemnych kontaktach. Jedną z najważniejszych organizacji dziecięcych, działającą w placówkach szkolnictwa specjalnego i mającą wpływ na przebieg procesu socjalizacji dziecka odchylonego od normy, ze względu na swoiste formy i metody oddziaływania rewalidacyjnego, jest drużyna ZHP ”Nieprzetarty Szlak”. Akcja pod hasłem” Nieprzetarty Szlak” powstała w Polsce w 1958r. Kiedy to zespół działaczy harcerskich postanowił rozwinąć działalność wśród dzieci odbiegających od norm na skutek upośledzenia umysłowego, fizycznego, długotrwałej choroby, a także odchyleń moralno-społecznych.[40]

Decyzja w tej sprawie była trudna, zwłaszcza w odniesieniu od upośledzonych umysłowo i społecznie ale przystosowanych. Było między innymi powodem przyjęcia nazwy „Nieprzetarty Szlak”. Zwyciężyło stanowisko, że harcerstwo jest organizacją niosącą pomoc i radość najbardziej potrzebującym, a praca metodą harcerską z młodzieżą trudną może dać pozytywne rezultaty. Praca drużyn ’’Nieprzetartego Szlaku’’ opiera się na zajęciach wychowawczych, w które wplata się elementy typowej pracy harcerskiej: obrzędowość, piosenki, zabawy, konkursy, spotkania z ciekawymi ludźmi, wycieczki czy prace społeczne. Młodzież szkolna wyjeżdża co roku na zloty i spotkania NS. Jest to najbardziej prężnie i na największą skalę prowadzona organizacja młodzieżowa w szkole specjalnej w Inowrocławiu.

 

Samorząd Uczniowski – powołany został w szkole specjalnej w roku szkolnym 1977/1978. Istnieje do dziś, jest jednym z organów szkoły i bardziej szczegółowo omówiony został w rozdziale III niniejszej pracy. Opiekunami samorządu byli: D.Gryta, P.Wiski, T.Węgielewski, M.Kempińska, M.Jarmuż, M.Mosińska, M.Chałas, A.Perlikowska, a obecnie są W.Woźniak, J.Żbikowska – w Gimnazjum; M.Boczar – Szkoła Podstawowa i G.Gronow-ski – Szkoła Zawodowa.

 

 

 

[1] K.Kirejczyk (red.) : Upośledzenie umysłowe – pedagogika, PWN, Warszawa 1981

[2] D.Ratajczak „Jak każdy...” art. Gazeta Wyborcza 1992r.

[3] T.Łaszkiewicz - Żydzi w Inowrocławiu w okresie międzywojennym 1919-39. Inowrocław 1997s.54

[4] T.Łaszkiewicz - Żydzi w Inowrocławiu w okresie międzywojennym 1919-39. Inowrocław 1997s.55

[5] art. „Czy Żydzi się upomną?” (dr) – Gazeta Pomorska z dnia 17.05.1996r.

[6] art. „Co zdziwiło Szwedów” (JS) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 15.05.1991r.

[7] art. „Daj dzieciom miłość swą” (jb) – Gazeta Pomorska z dnia 28.03.1994r.

[8] art. „Specjalne w Zespole” (Kat) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 20.02.1995r.

[9] art. „Poradnie w szkole specjalnej” (Kat) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 01.03.1995r.

art. „W szkole specjalnej – Niepokojące prognozy” (Kat) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 24.05.1995r.

art. „W Zespole Szkół Specjalnych” (gross) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 15.11.1995r.

[10] art. „Pierwsza w województwie zielona szkoła życia” (Sz) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 09.10.1995r.

[11] art. „Czy Żydzi się upomną” (dr) – Gazeta Pomorska z dnia 17.05.1996r.

[12] art. „Wielka integracja” (dr) – Gazeta Pomorska z dnia 23.05.1996r.

art. „Integracyjny festyn” (HZ) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 28.05.1996r.

[13] art. „Kamienne medale dla kochających dzieci” (dK) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 17.02.1997r.

art. „Co może mały człowiek” (lj) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 24.02.1997r.

art. „Koncert braterskiej myśli” (fi) – Gazeta Pomorska z dnia 24.02.1997r.

[14] Rozporządzenie MEN z dn. 30 stycznia 1997r w sprawie zasad organizowania zajęć rewalidacyjno - wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim Dz. Ustaw Nr 14 z 1997 roku

[15] art. „Niedoceniona pomoc” (Kim) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 24.11.1997r.

art. „Nauczyć podsaw” (dr) – Gazeta Pomorska z dnia 02.12.1997r.

[16] art. „Towarzystwo ku pomocy upośledzonym” (mic) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 04.12.1997r.

[17] art. „NOY rozdaje prezenty” (Kim) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 19.12.1997r.

Dominik FIjałkowski art. „Dar serca” – Gazeta Pomorska z dnia 20.12.1997r.

[18] Izabela Kościelak „Ocalić od zapomnienia czyli o Katanie i mojej szkole” art. ze strony internetowej - www.inospecjalna.republika.pl

 

[19] art. „Akcja: szklanka mleka” - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 14.02.1975r.

[20] art. „Najlepsi w zbiórce makulatury” (JS) - Ilustrowany Kurier Polski z dnia 10.01.1978r.

[21] art. „Najlepsi w zbiórce makulatury” (MAK) – Gazeta Pomorska z dnia 11.12.1979r.

[22] art. „Kto oszczędzał, otrzymał premię” Gazeta Pomorska z dnia 14.06.1982r.

[23] art. „Łączy nas muzyka i taniec” (pj) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 25.04.1988r.

[24] art. „Przegląd twórczości artystycznej” (hen) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 16.05.1990r.

[25] art. „Zuch atrysta” (bK) – Nowiny Inowrocławskie 26.05.1989r.

[26] M.Dobosiewicz - „Na niedzielę rosół” – art. w dzienniku Wschodnim z dnia 1-2.-6.1996r.

[27] art. „Tenisowe mistrzostwa Polski uczniów szkół specjalnych” (Kat) Ilustrowany Kurier Polski z dnia 17-19.02.1995r.

Dominik Fijałkowski art. „Kolejnym etapem Belgia” – Gazeta Pomorska z dnia 15.03.1995r.

[28] art. „Bezkonkurencyjni Inowrocławianie” – Gazeta Pomorska z dnia 30.05.1995r.

[29] art. „Turniej szkół specjalnych” (dr)– Gazeta Pomorska z dnia 07.09.1995r.

[30] Dominik Fijałkowski art. „ pojadą na olimpiadę” – Gazeta Pomorska z dnia 24.02.1996r.

[31] art. „Szkolne przełaje” (szcz) – Gazeta Pomorska z dnia 12.04.1996r.

[32] art. Specjalne zawody” (pw) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 11.05.1999r.

[33] art. „Wszyscy maja równe szanse” (PS) – Gazeta Wyborcza 3.4.06.1995r.

[34] art. „Byli dzielni” (jb) – Gazeta Pomorska z dnia 23.02.1999r.

[35] art. „Na olimpiadę” – Gazeta Pomorska z dnia 11.04.1999r.

[36] art. „Na zboczach i trasach” (Kat) – Gazeta Pomorska z dnia 05.03.1994r.

art. „Brąz dla Tomka” - Gazeta Pomorska z dnia 04.03.1994r.

[37] art. „Dzieci specjalnej troski jak ryby... w wodzie” (Tom) – Ilustrowany Kurier Polski z dnia 24.01.1995r.

J.Szczutkowski art. „Ruszać się” – Gazeta Pomorska z dnia 25.01.1995r.

[38] art. „Nasi na olimpiadzie specjalnej” (hen) – Ilustrowany Kurier Polskie z dnia 12.05.1995r.

[39] art. „Maciej Grzelak startuje w Atenach” (L) – Gazeta Pomorska z dnia 27.04.1996r.

[40] E.Sucharska Praca harcerska w rewalidacji dziecka upośledzonego umysłowo w: Nieprzetart Szlak wczoraj i dziś – historia i metodyka (red) S.Biernat; Bydgoska Chorągiew ZHP 1993

więcej na ten temat także w: „Nieprzetarty Szlak” w Szkole Podstawowej Nr 12 w Inowrocławiu op.cit. s 57

Nasze galerie

Facebook

Strona używa plików cookie. Ustawienia te możesz zmienić w menu przeglądarki.   więcej